Dorplein Uniek

De zinken badkuip van Napoleon

Zijn adjudanten zetten de Grote Tent op. Ernaast de Kleine Tent. Daarin het zinken bad. Op de zijkant zijn monogram N met lauwerkrans. Dubbelwandig met een aangebouwde kachel. Eerst stak de adjudant de kachel aan. Hij vulde het bad met water. De kachel hield het water warm. Voordat Napoleon aan een veldslag begon ging hij in bad. Plannen maken en tactiek bedenken. Op al zijn tochten ging zijn bad mee. De adjudanten waren speciaal aangewezen om daar voor te zorgen. Ze kregen de titel van “maitre de la baignoire”, badmeester. Ik zie het helemaal voor me. Bijvoorbeeld bij de slag bij Leipzig. De legers stellen zich in slagorde op. De trompetten schallen. De trommels roffelen. De bajonetten worden op het geweer vastgeklikt. Napoleon verlaat zijn warme bad. Zijn adjudanten helpen hem. Hij trekt zijn generaalsuniform aan. In de strategietent wachten de commandanten in spanning. Driftig loopt hij naar binnen. Buigt zich over de stafkaarten. Zijn generaals staan om hem heen. Een hand tussen zijn tuniek, klein maar dapper. In een paar woorden legt hij de te volgen strategie uit. De anderen applaudisseren. “En avant” roept hij. De slag begint. Als het avond wordt is de overwinning binnen. Dankzij het warme zinken bad.

Hoe kwam Napoleon aan zijn zinken baignoire?

Duizenden jaren geleden werd er al zinkerts gedolven. Samen met kopererts werd er messing of geel koper van gemaakt. Zo ook in Kelmis in de Voerstreek, Een eindje  onder Vaals. Het zinkerts bij Kelmis, La Calamine, werd in dagbouw gewonnen.  Napoleon veroverde het hele gebied. Zo kon hij profiteren van het zinkerts. In die tijd woonde en werkte Jean-Jacques Duny in Luik. Hij was chemicus. Hij wist dat zink bij een temperatuur van 907 graden verdampte. Hoe kon hij zuiver zink maken van die damp? Hij blies koude lucht door pijpen in de oven. Het zink condenseerde tegen de pijpen. Het vloeibare zink werd verzameld. Dit ging naar de gieterij. Bij Kelmis werd een nieuwe zinkfabriek gebouwd. Dankzij een decreet van Napoleon. Uit dankbaarheid daarvoor schonk Duny hem een paar jaar later zijn zinken bad.  Uiteindelijk is het bad terecht gekomen in Luik in het Maison de la Metallurgie et de l’Industrie de Liège.

Er ontstond een bloeiende zinkindustrie. Die breidde zich uit naar Luik. Het water van de Maas werd als koelwater gebruikt. Nicolas Joseph Dor ( 1822-1894 ) had in Luik en Ampsin diverse functies in de mijnbouw en zinkindustrie. Zijn twee zoons Lucien en Emile studeerden in Leuven mijnbouw. Ze wilden een eigen zinksmelterij beginnen. In Luik en omgeving kon dit niet meer. Ze kwamen deze kant uit om grond te vinden voor hun fabriek. Het werd de Looserheide tussen Budel en Lozen. En bij de fabriek die daar verrees ontstond Dorplein. Zonder “de Zink” geen Dorplein.

Wil je een rondleiding door dit historisch Dorplein met deskundige uitleg ? Kom dan zondag 25 februari om 14.00 uur naar Gemeenschapshuis de Schakel, St.Barbaraweg 1, Dorplein. Enthousiaste cicerones ( gidsen ) staan klaar om je rond te leiden. Het kost 2 euro per persoon, kinderen tot 12 jaar zijn gratis. Je hoeft je niet vooraf aan te melden. De rondleiding duurt twee tot twee en een half uur en gaat over goed begaanbare wegen. Rolstoel en rollator vriendelijk.

Wil je als familie, buurt of vereniging een rondleiding? Maak dan een afspraak met onze coördinator Wim Cremers, Telefoon 0031 495 492598 of +31 6 2296 1675, e-mail: ciceronesdorplein@gmail.com

Thierry van Ensebroeck

“Unne moije’n optocht” was het

Het mooie weer en een flink publiek werkte zeker mee aan het welslagen van de Carnavalsoptocht van de Heiknuuters in Budel-Dorplein. Maar het waren toch vooral de mooie creaties, kleur van de wagens, groepen en individuelen die de optocht tot een succes maakte op zondag 11 februari 2024.

Om 14.11 uur vertrok de stoet vanaf het kerkplein de Hoofdstraat en Stationsweg door.

Een selectie foto’s kun je hieronder zien.

Foto’s: J. Roosen

De zon gaat weer wat later onder

Vrijwilligers kerkhof gezocht

Voor het onderhoud van het kerkhof van Budel-Dorplein is het bestuur van de H. Cornelius parochie op zoek naar enkele vrijwilligers. Tegen een vrijwilligersvergoeding doe je wekelijks een aantal uren onderhoud.
Het kerkhof is bij uitstek de plaats waar de gehele historie van de laatste 100 jaar terug te vinden is.

Je zorgt er samen met enkele andere vrijwilligers voor dat het kerkhof er netjes bijligt.

Bij interesse of voor meer informatie kan contact opgenomen worden met Jac de Werdt. Zijn telefoonnummer is 06 3000 6963.

Oudjaar in Dorplein (door Thierry van Ensebroeck)

Weken voor nieuwjaar wordt er rond deze tijd al volop geknald. Jeugd die niet kan wachten tot 31 december. Dit jaar zijn de knallen weer harder. De schade aan mens, dier en natuur is weer groter. Traditie? Midden 1950 was vuurwerk afsteken verboden! In Dorplein wordt veel mooi vuurwerk afgestoken. We konden er volop van genieten, ook van de kruitdampen en de rommel op straat.

Hoe zou dat vijf en zeventig jaar geleden zijn gegaan in Dorplein? De oorlog was voorbij. Mensen konden weer ontspannen leven van niks. Ja, je had het tientje van Lieftinck. De minister van financiën in het eerste naoorlogse kabinet. Mensen konden hun oude geld inleveren en kregen in ruil een nieuw tientje. Het oude geld was weinig meer waard. Sommigen staken hun sigaret aan met een brandend briefje van honderd gulden.

Hoe vierden de Dorpleiners oud op nieuw zo vlak na de oorlog? Misschien wel helemaal niet. Men was al blij dat de oorlog voorbij was. Van vuurwerk had niemand nog gehoord of gezien. Alleen bij de chinees. Hoewel, in België was het wel te koop. Hoe ging dat toen in Dorplein?. We willen dit graag horen. ptjmvdh@gmail.com

Bij mij thuis in Nederweert werd het toch een beetje feest. Geen oliebollen, nooit van gehoord, dat was Hollands. Nee, wafels, uit een echte elektrische wafel pan. Mijn vader was expert in het bakken. Eerst deeg maken, wij keken verlekkerd toe. Als hij niet oplette stak ik de vinger in het deeg en likte hem gauw af. Heerlijk. En dan eindelijk het bakken zelf. Als het aan ons lag hadden we de wafels recht uit de pan opgegeten. Maar dat mocht niet, ze moesten bewaard worden tot oudjaarsavond. Alleen de eerste, die meestal mislukte, werd onder de meute verdeeld. Op oudjaar kreeg je een vijfde deel van een wafel, een hartje. Poedersuiker erop en dan langzaam genieten. En dan bedelen om meer. Mijn vader probeerde streng te zijn maar ging altijd door de knieën. Om twaalf uur gingen we buiten bij de voordeur staan. We luisterden naar het getoeter van de schepen. De buurjongens gooiden brandende lucifers in de lucht. Dat was oud op nieuw. En Nieuwjaarsdag weer op tijd naar de kerk.

Wil je een rondleiding door historisch Dorplein met deskundige uitleg meemaken? Kom dan op
zondag 28 januari 2024 om 14.00 uur naar Gemeenschapsentrum de Schakel, St. Barbaraweg 1. Enthousiaste cicerones (gidsen) staan klaar om je rond te leiden. Het kost 2 euro per persoon, kinderen tot 12 jaar zijn gratis. Je hoeft je niet vooraf aan te melden. De rondleiding duurt ongeveer twee tot twee en een half uur en gaat over goed begaanbare wegen. Rolstoel en rollator vriendelijk.

Wil je als familie, buurt of vereniging een rondleiding? Maak dan een afspraak bij onze coördinator Wim Cremers,Tel: +31 495 492598 of +31 6 2296 1675, e-mail: ciceronesdorplein@gmail.com

Thierry van Ensebroeck

Vergaderdata 2024 Dorpleinuniek

Buurtplatform Dorpleinuniek heeft de vergaderdata voor 2024 vastgesteld.
Dorpleinuniek gaat vergaderen op de maandagen 19-2, 18-3, 15-4, 13-5, 10-6, 16-9, 21-10, 18-11 en 16-12.

Voor de actuele datums kijk hier!

De vergaderingen beginnen steeds om 20.00 uur en vinden plaats in de Schakel.

De vergaderingen zijn openbaar dus wees welkom!

Programma seniorenvereniging 2024

De seniorenvereniging heeft zijn programma voor 2024 bekendgemaakt.
Ze hebben weer een gevarieerd programma bedacht waarbij bijna maandelijks een activiteit georganiseerd wordt.

Het programma is hier te bekijken.

Ben je 55 jaar of ouder en je wilt ook lid worden? Neem dan contact op via seniorenverenigingbd@hotmail.com