Dorplein Uniek

“Gedenk mens dat gij stof zijt, en tot stof zult wederkeren”. De pater franciscaan uit Weert doopt zijn duim in het zilveren bakje met as. Ze is gemaakt van de palmtakjes van vorig jaar. De takjes worden door de parochianen ingeleverd. Ze worden verbrand. Er wordt olie aan toegevoegd. De as blijft dan beter plakken op het voorhoofd. In een van de gangen in de zinkfabriek is een altaar opgericht. De pater komt elke morgen te voet naar Dorplein. Hij doet de mis, krijgt ontbijt en loopt terug. Vandaag is het Aswoensdag. Na de mis staan arbeiders in de rij voor het altaar. Een voor een plakt de pater het assekruisje op het voorhoofd. Memento Mori, denk eraan dat je ooit zult sterven. Met een somber gelaat tekent hij de kruisjes. In de preek tijdens de mis heeft hij stevig uitgepakt. Hel en verdoemenis heeft hij voorspeld als ze niet tot inkeer komen. Carnaval is drie dagen te keer gegaan. De mensen moeten weer in het gareel. Veertig dagen vasten en onthouden staan voor de deur. Elke vrijdag geen vlees, sober leven en vaak naar de kerk. Boete doen, om dan hoog in de hemel te kunnen eindigen. De kinderen doen ook iets. Ze hebben een snoeptrommeltje. Al het snoep gaat daar in. Eerste Paasdag maakt vader het trommeltje open. Een deel van het lekkers wordt uitgedeeld. De rest wordt bewaard voor later. De kerk heeft later besloten dat de zondagen vrij zijn van vasten. Dus mag het trommeltje elke zondag open.

Er is een klein lichtpuntje. De pastoor in Budel heeft het eerder al gezegd. “Arbeiders van de stille dood hoeven niet te vasten”. Het betreft vooral de ovenmannen. Hun werk aan de ovens is heel zwaar. Vooral ook vanwege de verzengende hitte waarin ze werken. Niet voor niks komt  het “biermannetje” uit Budel drie keer per dag langs. Zijn knecht torst een juk met twee bierkannen en twee grote bekers. Daarmee wordt de dorst gelaafd aan de ovens.

De zinkfabriek breidt alsmaar uit en het dorp groeit. In de fabriek komt een kapel waar de mis wordt gedaan. In Hotel St. Joseph, de Cantine, komt ook een kapel. Dus vanaf 1898 is het geestelijk heil van de Dorpleiners verzekerd. Rond 1910 is Dorplein voltooid. Veel grote huizen voor directie en employés in Waalse stijl. En de Carrées Mulhousiens voor de arbeiders. In 1918 wordt de Van Nestestraat volgebouwd.

Al meer dan honderd jaar ligt Dorplein hier vredig op de Hei. Omringd door vennen en  bossen. Ingeklemd tussen IJzeren Rijn en Zuid-Willemsvaart.

Wil je een rondleiding door dit historisch Dorplein met deskundige uitleg? Kom dan zondag 31 maart 2024 om 14.00 uur naar Gemeenschapscentrum de Schakel, St. Barbaraweg 1, Budel-Dorplein. Enthousiaste cicerones (gidsen) staan klaar om je rond te leiden. Het kost 2 euro per persoon, kinderen tot 12 jaar zijn gratis. Je hoeft je niet vooraf aan te melden. De rondleiding duurt twee tot twee en een half uur en gaat over goed begaanbare wegen. Rolstoel en rollator vriendelijk.

Wil je als familie, buurt of vereniging een rondleiding? Maak dan een afspraak met onze coördinator Wim Cremers, Telefon: +31 495 49 2598 / +31 6 2296 1675, e-mail: ciceronesdorplein@gmail.com.

Door: Thierry van Ensebroeck
Foto: Jack Roosen