De website voor Budel-Dorplein voor nieuws, wetenswaardigheden en achtergrondinformatie van Dorplein, voor Dorplein, door Dorplein

Archive for the ‘Nieuws’ Category

De Tulp

De tulp, onlosmakelijk verbonden met Nederland. Elk jaar komen er meer dan een miljoen mensen voor naar de Keukenhof.

Toch is de tulpenbol van oorsprong niet Nederlands. Turkse handelsreizigers brachten de bol mee naar Europa, dus ook naar Nederland.

Dat hij gelinkt wordt aan Nederland is niet voor niets. De Nederlandse bollenkwekers hebben de bol “doorontwikkeld” zoals dat heet. Door het kweken van varianten in kleur en grootte is de tulp geworden tot een nationaal icoon.

Maar los van de oorsprong en doorontwikkeling is het vooral een mooie bloem, daar zullen weinigen het mee oneens zijn.

Het is nu de tijd om er volop van te genieten!

Foto: © J. Roosen

Aswoensdag in Dorplein

“Gedenk mens dat gij stof zijt, en tot stof zult wederkeren”. De pater franciscaan uit Weert doopt zijn duim in het zilveren bakje met as. Ze is gemaakt van de palmtakjes van vorig jaar. De takjes worden door de parochianen ingeleverd. Ze worden verbrand. Er wordt olie aan toegevoegd. De as blijft dan beter plakken op het voorhoofd. In een van de gangen in de zinkfabriek is een altaar opgericht. De pater komt elke morgen te voet naar Dorplein. Hij doet de mis, krijgt ontbijt en loopt terug. Vandaag is het Aswoensdag. Na de mis staan arbeiders in de rij voor het altaar. Een voor een plakt de pater het assekruisje op het voorhoofd. Memento Mori, denk eraan dat je ooit zult sterven. Met een somber gelaat tekent hij de kruisjes. In de preek tijdens de mis heeft hij stevig uitgepakt. Hel en verdoemenis heeft hij voorspeld als ze niet tot inkeer komen. Carnaval is drie dagen te keer gegaan. De mensen moeten weer in het gareel. Veertig dagen vasten en onthouden staan voor de deur. Elke vrijdag geen vlees, sober leven en vaak naar de kerk. Boete doen, om dan hoog in de hemel te kunnen eindigen. De kinderen doen ook iets. Ze hebben een snoeptrommeltje. Al het snoep gaat daar in. Eerste Paasdag maakt vader het trommeltje open. Een deel van het lekkers wordt uitgedeeld. De rest wordt bewaard voor later. De kerk heeft later besloten dat de zondagen vrij zijn van vasten. Dus mag het trommeltje elke zondag open.

Er is een klein lichtpuntje. De pastoor in Budel heeft het eerder al gezegd. “Arbeiders van de stille dood hoeven niet te vasten”. Het betreft vooral de ovenmannen. Hun werk aan de ovens is heel zwaar. Vooral ook vanwege de verzengende hitte waarin ze werken. Niet voor niks komt  het “biermannetje” uit Budel drie keer per dag langs. Zijn knecht torst een juk met twee bierkannen en twee grote bekers. Daarmee wordt de dorst gelaafd aan de ovens.

De zinkfabriek breidt alsmaar uit en het dorp groeit. In de fabriek komt een kapel waar de mis wordt gedaan. In Hotel St. Joseph, de Cantine, komt ook een kapel. Dus vanaf 1898 is het geestelijk heil van de Dorpleiners verzekerd. Rond 1910 is Dorplein voltooid. Veel grote huizen voor directie en employés in Waalse stijl. En de Carrées Mulhousiens voor de arbeiders. In 1918 wordt de Van Nestestraat volgebouwd.

Al meer dan honderd jaar ligt Dorplein hier vredig op de Hei. Omringd door vennen en  bossen. Ingeklemd tussen IJzeren Rijn en Zuid-Willemsvaart.

Wil je een rondleiding door dit historisch Dorplein met deskundige uitleg? Kom dan zondag 31 maart 2024 om 14.00 uur naar Gemeenschapscentrum de Schakel, St. Barbaraweg 1, Budel-Dorplein. Enthousiaste cicerones (gidsen) staan klaar om je rond te leiden. Het kost 2 euro per persoon, kinderen tot 12 jaar zijn gratis. Je hoeft je niet vooraf aan te melden. De rondleiding duurt twee tot twee en een half uur en gaat over goed begaanbare wegen. Rolstoel en rollator vriendelijk.

Wil je als familie, buurt of vereniging een rondleiding? Maak dan een afspraak met onze coördinator Wim Cremers, Telefon: +31 495 49 2598 / +31 6 2296 1675, e-mail: ciceronesdorplein@gmail.com.

 

Door: Thierry van Ensebroeck
Foto: Jack Roosen

 

Voorjaarsstukje maken

De dagen worden langer…… Het voorjaar komt eraan……..
Wordt je ook zo blij van dit voorjaarsgevoel?…………
Wij ook…….. en daarom willen we jou uitnodigen om op maandag 22 april 2024 een voorjaars stukje te komen maken.

Waar                                     : In gemeenschapscentrum “De Schakel “.
Tijd                                        : 13:30-16:00 uur.
Kosten                                 :  €15,00
Zelf meenemen                : Pot/schaal en evt. eigen decoraties.

Aanmelden kan per e-mail: huiskamer.dorplein@gmail.com
Bellen kan ook: telefoon  06-1631 2724

 

 

Paaslunch


Op vrijdag 22 maart 2024 om 12.30 uur verzorgt huiskamer ’t Dorpelke een Paaslunch.

De lunch bestaat uit een soepje, diverse broodsoorten, broodjes, krenten brood, beleg en andere lekkernijen te veel om het allemaal te benoemen.
De lunch vindt plaats in gemeenschapscentrum de Schakel, Budel-Dorplein.
De kosten voor deelname zijn € 10,00. Te betalen in de huiskamer.

Als je gebruik wilt maken van de lunch dan graag vóór woensdag 20 maart 2024 aanmelden.
Aanmelden kan per e-mail via huiskamerdorplein@gmail.com of op dinsdagmiddag in de huiskamer.

Iedereen is welkom.

Voor meer info kan contact opgenomen worden met Riek van der Aalst. Haar telefoonnummer is 0495 518378.

 

 

 

 

Carnaval voorbij, weer tijd voor d’n Dor’stige hei!

Vrijdag 8 maart 2024 is de Schakel weer open voor een nieuwe editie van d’n Dor’stige hei.
Vanaf 19.30 uur kun je weer terecht voor een potje bier en vertier.

Entree gratis.

Pinnen mogelijk.

Eerste EnergieCafé in 2024: 6 maart, een individuele huisscan

Uiteraard gaat het EnergieCafé in 2024 gewoon door.

Op 6 maart gaat het EnergieCafé dit jaar van start met de gratis huisscan.

Ben jij huiseigenaar en gebruik je veel gas, meer 800m3, of veel elektra kom dan naar het Energiecafé in Soerendonk. Tijdens deze avond krijg je inzicht in je eigen energieverbruik in relatie tot je woning.

De gratis HuisScan geeft meteen een goed overzicht van alle bespaar opties. Alle maatregelen voor jouw woning komen langs zoals slim isoleren, ventileren, CV vervangen met of zonder (hybride) warmtepomp en zelf energie opwekken en zonnepanelen.
Tijdens het EnergieCafé wordt de gratis huisscan ‘live’ gepresenteerd voor enkele oudere woningen.

Kom ook naar het ECC Energiecafé op 6 maart om 19.30 uur in De Smederij in Soerendonk en neem meteen je energie jaarnota of app mee met je jaarverbruik m3 gas en kWh elektra. Dan weet je echt waar je over praat.

Aanmelden doe je via de website van de Energie Coöperatie Cranendonck;

Waar: De Smederij, Dorpstraat 26 in Soerendonk
Wanneer: woensdag 6 maart a.s.
Tijd: 19.30 uur

Toegang: gratis voor leden, niet leden betalen € 5, – entree. Het lidmaatschap van de ECC kost € 10,- per jaar. Dat is inclusief 4 EnergieCafés. Niet-leden kunnen ter plaatse lid worden en profiteren van de voordelen.

Noteer nu alvast de andere data voor 2024 in je agenda. Of, nog beter, meld je vast aan. Dan mis je het EnergieCafé zeker niet.

  • 15 mei 2024
  • 18 september 2024
  • 13 november 2024

De zinken badkuip van Napoleon

Zijn adjudanten zetten de Grote Tent op. Ernaast de Kleine Tent. Daarin het zinken bad. Op de zijkant zijn monogram N met lauwerkrans. Dubbelwandig met een aangebouwde kachel. Eerst stak de adjudant de kachel aan. Hij vulde het bad met water. De kachel hield het water warm. Voordat Napoleon aan een veldslag begon ging hij in bad. Plannen maken en tactiek bedenken. Op al zijn tochten ging zijn bad mee. De adjudanten waren speciaal aangewezen om daar voor te zorgen. Ze kregen de titel van “maitre de la baignoire”, badmeester. Ik zie het helemaal voor me. Bijvoorbeeld bij de slag bij Leipzig. De legers stellen zich in slagorde op. De trompetten schallen. De trommels roffelen. De bajonetten worden op het geweer vastgeklikt. Napoleon verlaat zijn warme bad. Zijn adjudanten helpen hem. Hij trekt zijn generaalsuniform aan. In de strategietent wachten de commandanten in spanning. Driftig loopt hij naar binnen. Buigt zich over de stafkaarten. Zijn generaals staan om hem heen. Een hand tussen zijn tuniek, klein maar dapper. In een paar woorden legt hij de te volgen strategie uit. De anderen applaudisseren. “En avant” roept hij. De slag begint. Als het avond wordt is de overwinning binnen. Dankzij het warme zinken bad.

Hoe kwam Napoleon aan zijn zinken baignoire?

Duizenden jaren geleden werd er al zinkerts gedolven. Samen met kopererts werd er messing of geel koper van gemaakt. Zo ook in Kelmis in de Voerstreek, Een eindje  onder Vaals. Het zinkerts bij Kelmis, La Calamine, werd in dagbouw gewonnen.  Napoleon veroverde het hele gebied. Zo kon hij profiteren van het zinkerts. In die tijd woonde en werkte Jean-Jacques Duny in Luik. Hij was chemicus. Hij wist dat zink bij een temperatuur van 907 graden verdampte. Hoe kon hij zuiver zink maken van die damp? Hij blies koude lucht door pijpen in de oven. Het zink condenseerde tegen de pijpen. Het vloeibare zink werd verzameld. Dit ging naar de gieterij. Bij Kelmis werd een nieuwe zinkfabriek gebouwd. Dankzij een decreet van Napoleon. Uit dankbaarheid daarvoor schonk Duny hem een paar jaar later zijn zinken bad.  Uiteindelijk is het bad terecht gekomen in Luik in het Maison de la Metallurgie et de l’Industrie de Liège.

Er ontstond een bloeiende zinkindustrie. Die breidde zich uit naar Luik. Het water van de Maas werd als koelwater gebruikt. Nicolas Joseph Dor ( 1822-1894 ) had in Luik en Ampsin diverse functies in de mijnbouw en zinkindustrie. Zijn twee zoons Lucien en Emile studeerden in Leuven mijnbouw. Ze wilden een eigen zinksmelterij beginnen. In Luik en omgeving kon dit niet meer. Ze kwamen deze kant uit om grond te vinden voor hun fabriek. Het werd de Looserheide tussen Budel en Lozen. En bij de fabriek die daar verrees ontstond Dorplein. Zonder “de Zink” geen Dorplein.

Wil je een rondleiding door dit historisch Dorplein met deskundige uitleg ? Kom dan zondag 25 februari om 14.00 uur naar Gemeenschapshuis de Schakel, St.Barbaraweg 1, Dorplein. Enthousiaste cicerones ( gidsen ) staan klaar om je rond te leiden. Het kost 2 euro per persoon, kinderen tot 12 jaar zijn gratis. Je hoeft je niet vooraf aan te melden. De rondleiding duurt twee tot twee en een half uur en gaat over goed begaanbare wegen. Rolstoel en rollator vriendelijk.

Wil je als familie, buurt of vereniging een rondleiding? Maak dan een afspraak met onze coördinator Wim Cremers, Telefoon 0031 495 492598 of +31 6 2296 1675, e-mail: ciceronesdorplein@gmail.com

Thierry van Ensebroeck

Tag Cloud