De website voor Budel-Dorplein voor nieuws, wetenswaardigheden en achtergrondinformatie van Dorplein, voor Dorplein, door Dorplein

Author Archive

Een klooster in Dorplein?

Rond 1960 kwam ik voor het eerst in Dorplein. We moesten voetballen in Schoot. De bus moest bij de afslag aan het kanaal even wachten. De slagboom werd geopend. We reden over een zwarte assenweg. Een eindje verder lag aan de rechterkant de zinkfabriek. Rondom was alles zwart, zoals bij Milaan in Noord Italië. En tientallen schoorstenen en veel rook. Zoiets hadden we nog nooit gezien. We hadden er wel van gehoord in Nederweert. De boeren haalden zinkassen bij de fabriek. Zij vertelden erover. De bus reed verder over de assenweg. Links van de weg heel aparte huizen. Het leek wel of we in Wallonië waren. Midden in het dorpje stond een immens groot gebouw. Een klooster zoals in Herkenbosch?

We gingen in 1974 in Dorplein, op de Hei-j,  wonen. Langzaam leerden we het dorp kennen. Dat grote kloosterachtige gebouw werd de Cantien genoemd. Officieel heette het Hotel St. Joseph. Een hotel in Dorplein? Jawel, voor de vrijgezelle arbeiders van de fabriek. De bouw ervan begon in 1896. In 1898 was de bouw klaar. Er was een winkel, bakkerij, wasserij, ontspanningszaal. Johny Hoes heeft er lang zijn plaatjes opgenomen. Er was een kleuterschool, ziekenzaal en kapel. In 1899 kwamen een aantal zusters uit Nancy naar hier. Ze gingen het beheer van het gebouw doen. Ze woonden in de vleugel bij de kapel. In het begin was de taal een barrière. Ze spraken geen Nederlands. De zusters verzorgden ook de kleuterschool. In 1932 vertrokken ze naar het moederhuis in Nancy. Ze waren te oud om het werk te blijven doen. Dit werd overgenomen door zusters uit Nuth, Zuid-Limburg. De Dochters der Liefde van de H. Vincentius à Paulo. De zusters met de vliegkappen. In de tachtiger jaren verhuisden ze naar Hoofdstraat 78. Ze verlieten Dorplein in 1987.

Het huis op nummer 78 is heel bijzonder. Een villa gebouwd in 1902 voor Maurice Dor. Hij was een neef van Emile en Lucien Dor. Zij stichtten de zinkfabriek. Maurice was erg zwijgzaam. Hij kreeg op de fabriek de bijnaam Willem de Zwijger. Hij is nog een tijd onderdirecteur geweest. Het huis is gebouwd door een Brusselse architect in eclectische stijl. De “van alles wat” stijl. Wat Jugendstil en renaissance elementen. Een heuse loggia en boven tussen de schoren hele kleine raampjes. Erachter bevonden zich de mansardes ( zolderkamers ). De kamers van de dienstboden. Vlak onder het dak. ’s Zomers heet en ’s winters koud. Verder glas in lood ramen en een prachtige wijnkelder. Op de brievenbus in de voordeur staat op z’n Frans “lettres”. De moeite waard om te bekijken. Net als alle andere 12 rijksmonumenten die Dorplein rijk is. Helaas zijn ze dit jaar op Open Monumenten Dag 9 en 10 september niet open. Je hoeft niet zo lang wachten. Wil je zien en horen hoe uniek Dorplein is? Iedere laatste zondag van de maand is er de vrije inloop. Voor deze maand is dat zondag 27 augustus bij Gemeenschapshuis de Schakel, St. Barbaraweg 1. Om 14.00 uur staan de cicerones klaar om je rond te leiden. Het kost 2 euro per persoon, kinderen tot 12 jaar zijn gratis. De rondleiding duurt ongeveer twee tot twee en een half uur en gaat over goed begaanbare wegen. Wil je als familie, buurt of vereniging een rondleiding? Maak dan een afspraak bij onze coördinator Wim Cremers,Tel: +31495492598 / +31622961675, mail: ciceronesdorplein@gmail.com

Door: Thierry d’ Ensebroeck
Foto: Jack Roosen

“ICH ZOEI ZOE GAER”

Dit is geen Zweeds maar Weerts ( in mijn eigen spelling ). “Ik zou zo graag”. Zo begint een bekend Weerter carnavalsliedje. Ik zou zo graag naar Weert fietsen. Maar niet langs het kanaal. Saai fietspad en veel verkeer. Nee, via de Laura bossen of Altweerterheide. Dan moet ik eerst naar Loozen. Niks mis mee natuurlijk. De sluis over. Langs de andere kant terug. Een paar jaar geleden zat het daar vol met eiken processie rupsen. Dan de Laurabossen, enz. Dat is wel een heel eind om. Ik doe dit dus niet. Een fietsbrug aan het einde van de Havenweg. Zoals in Bocholt, dat is de oplossing. Iedereen blij. Aan deze kant omdat we naar groot Weert kunnen. Altweerterheide, Tungelroy, Stramproy, Zwartbroek. Aan de andere kant omdat ze naar Cranendonck kunnen. En de grens over naar België. Hamont, Achel, Pelt. En niet te vergeten de Groote Heide. Veel meer mogelijkheden nog dan het Kempen Broek. Eigenlijk ligt heel midden Limburg, Oost Brabant en Belgisch Limburg noord dan open. Met de e-bike een fluitje van een cent.

In juni is de Dorpsvisie gepresenteerd in de Schakel. Met veel enthousiasme worden de plannen toegelicht. Het is de weerslag van 666 enquête formulieren. Een van de onderwerpen is recreatie. Daarin wordt de fietsbrug, “recreatiebrug”, genoemd. We zijn er heel blij mee. Samen met de wandelroutes en de fietsroutes een prima gelegenheid om Dorplein recreatief op de kaart te zetten. Wat mis ik hier in? Concrete plannen, ideeën, de stand van zaken. Ik wil veel meer mensen laten genieten van ons beschermd dorpsgezicht. Van onze mooie natuur, van de rust in ons unieke dorp. Van het water en de wandelingen. En wat willen we als we gewandeld hebben? Even uitpuffen op een terras bij een café. Als we fietsen, even stoppen bij een terras. Als we de hond uitgelaten hebben, even wat drinken en kletsen met anderen. In de Dorpsvisie is hier aandacht voor. Dit heet de café functie. Bij de nieuwe Schakel, of bij de Cantine of bij d’n Opkikker. Misschien zelfs bij de kerk. Het zou een prima plek zijn voor een café met terras. Centraal gelegen, parkeerplaatsen genoeg. En er werd trouwens altijd al wijn gedronken.

Veel is mogelijk als we het met z’n allen willen. De cicerones ( gidsen ) van Dorplein dragen hun steentje bij. Je ziet ze geregeld door het historische fabrieksdorp lopen. In blauw met oranje aan het hoofd van een groep zeer geïnteresseerde bezoekers. Iedereen kan dit meemaken.

Wil je zien en horen hoe uniek Dorplein is? Iedere laatste zondag van de maand is er de vrije inloop. Voor deze maand zondag 30 juli bij Gemeenschapshuis de Schakel, St. Barbaraweg 1. Om 14.00 uur staan de cicerones klaar om je rond te leiden. Het kost 2 euro per persoon, kinderen tot 12 jaar zijn gratis. De rondleiding duurt ongeveer twee tot twee en een half uur en gaat over goed begaanbare wegen.

Wil je als familie, buurt of vereniging een rondleiding? Maak dan een afspraak bij onze coördinator Wim Cremers,Tel: +31495492598 / +31622961675, mail: ciceronesdorplein@gmail.com

door: Thierry d’Ensebroeck
foto + bewerking: ©Jack Roosen

 

Repaircafe

Op zaterdag 1 juni 2023 is er weer een repaircafe in De Schakel in Budel-Dorplein.

Tussen 10.00 en 12.00 uur staat het repairteam klaar voor iedereen die iets te repareren heeft. Kapotte elektrische en andere apparaten en naaiklussen worden gratis gedaan. Een donatie voor de huiskamer is overigens altijd welkom.

De vrijwilligers staan klaar in gemeenschapscentrum De Schakel, St. Barbaraweg 1 in Budel-Dorplein.

De koffie en thee staat klaar.

Document Dorpsvisie

Maandag 19 juni 2023 werd de dorpsvisie vanuit Dorpsplatform Dorplein Uniek gepresenteerd aan belangstellenden.

Je kunt het bijbehorende document downloaden. Klik op onderstaand pictogram.

Bij deze dorpsvisie is ook een werkdocument opgesteld. Ook dat is te downloaden door op de afbeelding te klikken.

Voor vragen kun je terecht bij secretariaat@dorpleinuniek.nl

 

Foto: ©Jack Roosen

 

Van Bakkes naar oven

“Wiel, ga jij het bakkes aansteken”, vraagt Truus. Het is vrijdag. Wiel is thuis van zijn werk in Duitsland. hij werkt daar als los arbeider. Thuis hebben ze een kleine boerderij. Daar kunnen ze niet van leven. Het bakkes is de oven bij de varkensstal. Wiel haalt wat takkenbossen van de grote hoop achter de boerderij. Die gaan de steenoven in en worden aangestoken. Over twee uur kunnen de assen en de smeulende takken opzij. De stenen zijn heet genoeg om te gaan bakken. Eerst de grote ronde broden. Later komen de vlaaien.

Het is zondag kermis in het dorp. Om vier uur zit het gezin in de keuken aan de lange tafel. Blank geschuurd hout. Aan het plafond hangt een kleverige vliegenvanger. Het is koffietijd. Er worden boterhammen gesmeerd en koffie ingeschonken. De hele keuken ruikt naar versgebakken brood en vers gezette koffie. In stilte eten ze hun boterhammen met ham op. Een tweede kop wordt ingeschonken. Wiel schraapt zijn keel. “In Beul (Budel) is een nieuwe fabriek gekomen. Ik ga kijken of ik daar werk kan krijgen. Dan hoef ik niet meer naar Duitsland. Het is veel dichterbij”. Truus knikt alleen maar. Als ze maar genoeg geld binnenkrijgen voor het hele gezin.

Wiel loopt de volgende morgen over de Looserheide naar de zinkfabriek. De fabriek staat er sinds een jaar. In Hal 1 wordt al volop zink gemaakt. Het is moeilijk duidelijk te maken waar hij voor komt. Er wordt Frans gesproken. Hij wordt aangenomen als zinktrekker aan de oven. Maandagmorgen om 6 uur beginnen.

Voor dag en dauw vertrekt Wiel. Truus heeft zijn knik en tuitje klaargemaakt. Een pak boterhammen en een email kan met koude thee. Bij de oven krijgt hij een leren hoed, een voorschoot en klompen. De voorman maakt hem duidelijk wat hij moet doen. Het zink verdampt in de retorten. De damp condenseert in de tippen. Hij moet met een soort grote lepel het vloeibare zink eruit scheppen. Dit brengt hij naar de gieterij. Makkelijk werk, maar wel erg warm. Hij zweet als een pony. Hij doet een zakdoek om zijn hals. Gelukkig duurt dit niet lang. Hij kan weer naar huis. ’s Middags komt hij terug. Gelukkig komt het biermannetje langs. Zijn knecht draagt een juk met aan ieder eind een emmer bier. De tinnen kroes wordt gevuld en gaat van mond tot mond. Dat smaakt als honing. Iedere veertien dagen afrekenen als ze hun loon krijgen. Zo is Wiel een van de vele boertjes uit Budel en omgeving zinkarbeider geworden.

De zinkfabriek zorgde niet alleen voor werkgelegenheid. Er werd een heel nieuw dorp gebouwd: Dorplein. Nu, 130 jaar later, een uniek plekje. Veel groen, water, rust en ruimte. En vanwege zijn Waalse uitstraling een beschermd dorpsgezicht.

 

Wil je zien en horen hoe uniek Dorplein is kom dan zondag 25 juni naar Gemeenschapscentrum de Schakel, St. Barbaraweg 1. Om 14.00 uur staan de cicerones (gidsen) klaar om je rond te leiden. Het kost 2 euro per persoon, kinderen tot 12 jaar zijn gratis. De rondleiding duurt ongeveer twee tot twee en een half uur en gaat over goed begaanbare wegen.

 

Wil je als familie, buurt of vereniging een rondleiding? Maak dan een afspraak bij onze coördinator Wim Cremers, Telefoon +31 495 492598 of +31 6 2296 1675, e-mail: ciceronesdorplein@gmail.com.

Door: Thierry d’Ensebroeck
Foto: © Jack Roosen / collectie Jac Duis

 

Help jij dorpsgenoten met het vergroenen van hun tuin? Word tuinklimaatcoach!

Zet jij je graag in voor een groene omgeving? En vind je het leuk om dorpsgenoten te adviseren en enthousiasmeren over het vergroenen van hun tuin? Word dan op vrijwillige basis tuinklimaatcoach! Tijdens een bezoek geef je advies over het klimaatbestendiger maken van een tuin en werk je een kort verslag uit. Als tuinklimaatcoach krijg je training en word je geholpen door ervaren coaches: zo ga je met extra kennis op pad. Dit alles levert fijne contacten én een groenere omgeving op.

Opleidingsavond: 3 juli om 19.30 uur in De Borgh
Wil je meer weten? Kom vrijblijvend naar de opleidingsavond van Orbis en gemeente Cranendonck op maandag 3 juli van 19.30 – 21.00 uur in De Borgh in Budel. Je ontvangt hier duidelijke informatie en kunt vragen stellen aan een ervaren coach. Na afloop besluit je of je verder wilt als tuinklimaatcoach.  Meld je nu aan voor de opleidingsavond via www.cranendonck.nl/tuinklimaatcoach.

Waarom tuinklimaatcoaches in Cranendonck?
We krijgen steeds meer te maken met extreem weer. Droge, hete zomers worden afgewisseld door periodes van veel neerslag en wateroverlast. Minder tegels en meer beplanting in de tuin werkt verkoelend en leidt tot minder wateroverlast. Klinkt eenvoudig, maar niet iedereen weet hoe hij of zij dat in eigen tuin kan aanpakken. De tuinklimaatcoaches gaan daarbij helpen.

Aanmeldformulier tuinklimaatcoach Cranendonck


Foto: Orbis.nl

Nieuwe bewoners welkom geheten

Zaterdag 10 juni werd door buurtplatform Dorpleinuniek een bijeenkomst georganiseerd voor nieuwe bewoners in Budel-Dorplein.
Zo’n twintig bewoners maakten gebruik van de uitnodiging.
Ze werden in De Schakel welkom geheten door de voorzitter van het buurtplatform, Erica de Graaf, onder het genot van een “bekske” koffie en vlaai.

Middels een presentatie werden ze geïnformeerd over het ontstaan van het dorp en de ontwikkeling ervan vanaf 1892 tot heden. Ze kregen te horen wat het dorpsplatform doet voor de bewoners, vergezeld gaand van een aantal praktische voorbeelden. Ook kregen ze te horen hoe het platform is georganiseerd en welke werkgroepen actief zijn.

Na de presentatie konden de nieuwe bewoners onder leiding van een “Cicerone” (gids) een wandeling maken door het dorp.

Nogmaals welkom in Dorplein!

Foto’s: ©Jack Roosen

Tag Cloud